Sức khoẻ tâm thần ở Anh: Vấn đề nan giải cho cả người Việt thời bão mạng
Trong một lần đang trò chuyện tại một quán rượu nổi tiếng tại Anh, chúng tôi đã chứng kiến một cảnh tượng đáng chú ý. Ở trong góc quán, có một anh chàng say đến mức phải gọi cấp cứu.
Khi bác sĩ đến và thực hiện động tác sơ cứu, họ phát hiện anh ta mang theo một đống thuốc an thần. Thực tế, anh ấy là một bệnh nhân có vấn đề về tâm thần.
Trong vài năm qua, số lượng thuốc an thần được kê cho bệnh nhân trầm cảm ở Anh quốc đã tăng đáng kể.
Trong các trường học cũng như giảng đường đại học, tình trạng học sinh, thanh thiếu niên mắc trầm cảm và các vấn đề về tâm thần gia tăng đến mức báo động. Nhiều trường hợp bắt đầu từ việc nghiện dùng điện thoại thông minh, bị ảnh hưởng tiêu cực bởi các trang mạng xấu.
The Burnout Report công bố ở Anh tháng 1/2025 cho hay, 91% người được khảo sát nói họ “bị stress trầm trọng” và 88% nói họ thấy không còn tâm trí, tức lực để làm gì thêm (burnout). Đặc biệt, đã có tới 63% nhân viên các ngành nghề ở Anh nói họ bị kiệt sức. Từ hội chứng kiệt sức này tới mức suy nhược thể xác và tinh thần, rồi bị các chứng bệnh liên quan tới sức khỏe tâm thành – mental health- là một quãng đường không hề xa.
Nhưng ngoài công việc và áp lực cuộc sống, nạn nhân mắc trầm cảm còn có thể vì mạng xã hội gặp có quá nhiều vấn đề phức tạp. Trong học sinh, sinh viên ở Anh, có em bị quấy rối online, có em bị yêu cầu thực hiện các hành động khiêu dâm. Cũng có em chỉ đơn giản bị ảnh hưởng tiêu cực vì mải mê chơi game và đọc các trang nội dung không lành mạnh trên internet, dẫn đến việc bỏ qua thời gian học kỹ năng sống. Gọi là “quen sống ảo”, các bạn trẻ này trở nên thờ ơ với cuộc sống ngoài đời thực.
Đối với thế hệ trẻ, tình hình đã như vậy, còn những thế hệ già hơn thì sao? Rõ ràng, rất nhiều người đang gánh chịu khủng hoảng giữa tuổi trung niên.
Vậy sức khỏe tâm thần là gì? Nó là chỉ số về hạnh phúc, sự hài lòng và niềm vui trong cuộc sống. Mỗi con người đều có giới hạn khi đối diện với những vấn đề hàng ngày như kết quả học tập, công việc tẻ nhạt, tình cảm không ổn định và thậm chí là khó khăn trong việc chi trả hóa đơn sinh hoạt. Tất cả những áp lực này có thể dẫn đến sự suy sụp. Khi gặp phải tình trạng này, bệnh nhân cần ngay lập tức tìm gặp bác sĩ và nên vào khoa thần kinh để được điều trị kịp thời.
Tại Anh quốc, có nhiều chương trình hỗ trợ cho bệnh nhân trầm cảm. Ví dụ, cơ quan xã hội sẽ yêu cầu các trường học lập danh sách học sinh cần hỗ trợ tâm lý. Ngay cả trong kỳ thi, các em cũng sẽ được ưu tiên; chẳng hạn như thời gian thi sẽ kéo dài thêm 20 phút, hoặc 25%, tùy thời gian ‘cứng’ để làm bài thi. Thầy cô giáo được nhắc nếu em nào có sai sót trong chính tả sẽ không bị trừ điểm.
Chính phủ Anh rất quan tâm đến sức khỏe và hạnh phúc của người dân, vì chỉ có như vậy mới có thể đảm bảo nguồn lực lao động khỏe mạnh và tràn đầy năng lượng.
Những người mắc trầm cảm tại Anh được phân thành nhiều loại như: rối loạn trí nhớ, rối loạn tư duy, rối loạn cảm xúc, rối loạn hành vi và lười vận động. Bệnh nhân được ưu tiên mua thuốc miễn phí. Khi một người mắc trầm cảm, nếu đang đi làm, họ có thể được nghỉ việc vài tuần hoặc vài tháng với mức lương đầy đủ để có thể đi du lịch hoặc tham gia các hoạt động giúp họ lấy lại sức khỏe.
Người Việt không phải ngoại lệ
Một bệnh nhân tâm thần, anh A, chia sẻ với phóng viên báo Việt News UK: “Khi tôi mới bị bệnh, tôi không nhận ra mình mắc trầm cảm; tôi chỉ cảm thấy lo lắng vì mọi thứ, và nghe thấy tiếng ong ve trong đầu cả ngày lẫn đêm. Tôi không thể nấu ăn; cả gia đình tôi đành phải ăn ngoài vì tôi không thể chịu nổi tiếng ồn của bát đĩa.”
Anh H. chia sẻ rằng anh đã nghĩ mình mắc bệnh tim vì luôn cảm thấy hụt hơi và khó thở, từng cơn đau ở khắp cơ thể. Như thế, người Việt ở Anh cũng không tránh khỏi các căn bệnh tâm lý, tâm thần ở đây.
Một phụ nữ Việt khác đã có tuổi, bà C cho biết: “Tôi đã uống nhiều loại thuốc và đến nhiều bệnh viện khác nhau. Bệnh này cần có thời gian và sự hiểu biết từ các thành viên trong gia đình. Điều quan trọng là bà con Việt kiều thường sợ chữ ‘tâm thần’, nhưng thực ra ta chỉ nên coi nó là một dạng stress nặng.”
Đúng ra thì thời nay ai cũng có thể bị vấn đề mental health và chúng ta cần xóa bỏ mặc cảm né tránh nói đến nó. Có biết tâm lý mình đến ngưỡng chịu đựng và công khai điều đó thì mới điều trị sớm được.
Nhưng phòng bệnh luôn hơn chữa bệnh. Các bác sĩ tâm thần đưa ra một số lời khuyên: trước tiên, mỗi người nên sắp xếp công việc một cách hợp lý. Tất cả nên thường xuyên tập thể dục để nâng cao sức khỏe thể chất, điều này sẽ giúp cơ thể cảm thấy hưng phấn và vui vẻ, xua tan bệnh tật. Lạc quan chính là liều thuốc tốt nhất. Đi bộ, khiêu vũ, hát hò, học chơi một nhạc cụ, vẽ hoặc đọc sách đều rất có ích cho sức khỏe tâm thần.
Kính chúc bà con cô bác một ngày vui vẻ và an lành!
Hương Nguyễn
