Chính phủ Anh cố gắng cải tổ phúc lợi xã hội đang chiếm 24% chi ngân sách
Tại Anh, chính phủ của đảng Lao động vừa đề xuất một loạt thay đổi nhằm giảm số người xin trợ cấp sức khỏe (PIP) như một phần của kế hoạch chung đỡ đi gánh nặng cho ngân sách.
Bộ trưởng Lao động và Hưu bổng, Liz Kendall đã công bố kế hoạch siết chặt quy chế cấp các loại trợ cấp của nhà nước cho chừng 3,7 triệu người ở Anh.
Việc nhận tiền hỗ trợ ‘thiếu năng lực’ (incapacity benefit) cho thanh niên dưới 22 tuổi sẽ được làm chặt hơn.
Chính phủ khuyến khích họ đi tìm việc thay vì xin trợ cấp sức khỏe khi mới bước vào tuổi đi làm.
Trước thảo luận trong Hạ viện ở Westminster hôm nay 18/03/2025 bà Kendall nói rằng “mọi thay đổi sẽ công bằng”, nhất là với hỗ trợ PIP, tức khoản từ £72,64/tuần tới trên £184/tuần cho người khuyết tật, sức khỏe yếu, tâm thần.
Kế hoạch tổng thể nhằm tiết kiệm cho ngân sách 5 tỷ bảng vào năm 2030 nnhưng các đề xuất được nêu ra lần đầu hôm 17/03 đã khiến nhiều nghị sĩ cùng đảng với bà Kendall và Thủ tướng Sir Keir Starmer phản đối.
Con số người xin trợ cấp khuyết tật ở Anh tăng cao nhanh chóng 10 năm qua, với 7,5 triệu ca đăng ký xin trợ cấp vì đủ loại bệnh lý từ tháng 4/2013 tới tháng 1/2024.
Trong số này, có tới 3,7 triệu được công nhận và nhận tiền từ chính phủ, còn 3,4 triệu bị bác đơn.
Chiến thuật của chính phủ là một mặt nhấn mạnh tới nguy cơ của quỹ hưu trí, trợ cấp sức khỏe, y tế và trợ cấp thất nghiệp đang ngày một phình to, một mặt trấn an dư luận rằng chính phủ vẫn hỗ trợ “những người thật sự có nhu cầu cao nhất”.
Những thay đổi được công bố sẽ tập trung vào điều kiện đủ để nhận trợ cấp PIP (Personal Independence Payment).
Đây là khoản tiền chính phủ cấp, lên tới 184 bảng/tuần, giúp cho các chi phí sinh hoạt hàng ngày mà người dân vì vấn đề sức khỏe thể chất hoặc tinh thần lâu dài khiến họ không tự đi lại, làm việc nhà được.
Trước năm 2013, đây là khoản có tên là “trợ cấp khuyết tật”, được quy định dành cho ai khó khăn di chuyển có tiền mua xe lăn, thuê người tới giúp việc, chăm sóc.
Nhưng PIP bị nhiều người lạm dụng, theo các báo Anh.
Số người xin trợ cấp PIP bao gồm cả những người vẫn đang làm việc, và không ít là người trẻ, nhưng có giấy chứng nhận bệnh rối loạn tâm thần (mental health), hay “bệnh hành vi” hoặc các bệnh kinh niên khác để nhận một phần tiền hàng tuần.
Các báo Anh nói đây là hạng mục lớn thứ hai trong tổng ngân sách phúc lợi cho người lao động, dự kiến sẽ gần gấp đôi, phình lên tới 34 tỷ bảng Anh vào năm tài khóa 2029-30.
Trang của chính phủ nêu dự toán rằng chỉ trong năm tài chính 2024-2025, khoản tiền khổng lồ 303,3 tỷ bảng được chi vào hệ thống an sinh và phúc lợi xã hội, chiếm 10,8% tổng sản phẩm quốc nội (GDP) và tương đương 23,8% chi tiêu ngân sách.
Khoảng 55% được trả cho người hưu trí trong năm tài khóa 2024-2025 (165,9 tỷ bảng).
Phần lớn tiền này là tiền lương hưu nhà nước, cho bất cứ ai đã đóng bảo hiểm xã hội (NI), đạt con số 137,5 tỷ bảng, còn lại là 90,4 tỷ bảng được chi cho các phúc lợi hỗ trợ người khuyết tật và người có vấn đề sức khỏe, cũng như 35,1 tỷ bảng cho trợ cấp nhà ở (housing benefits).
Chính phủ Anh cam kết tiếp tục theo dõi chi tiêu để đảm bảo các chương trình phúc lợi hoạt động hiệu quả, đáp ứng nhu cầu của người dân đồng thời siết chặt tiêu chuẩn xin trợ cấp.
Từ nhiệm kỳ trước của đảng Bảo thủ, Anh quốc muốn kiểm soát chặt hơn cách người trẻ xin trợ cấp sức khỏe tâm thần để không đi làm.
Chính phủ nhiệm kỳ này nói họ sẽ cố gắng thực hiện điều đó.
