‘Buy British’: Sống ở Anh có nên ‘chỉ mua hàng Anh’?

Phản ứng lại cuộc thương chiến do Hoa Kỳ tung ra, Thủ tướng Keir Starmer nói Anh quốc “là quốc gia ủng hộ thương mại mở” và không muốn vận động cho chiến dịch ‘Mua hàng Anh” (Buy British) được một số nghị sĩ đề xuất.

Sáng kiến này xuất hiện trong một số giới ở Anh và được nghị sĩ đảng Bảo thủ, ông John Hayes nêu lên với yêu cầu dùng quyền định thầu của chính phủ để hỗ trợ việc làm và sản phẩm của Anh.

Trên thế giới, một số nước đã công khai hoặc ngấm ngầm ủng hộ cho chiến dịch hỗ trợ doanh nghiệp bản địa để bảo vệ thị trường của mình.

Một số nơi như ở Canada còn có phong trào chống hàng của Mỹ. Phong trào ‘Mua hàng Canada’ (Buy Canadian) có thể đem về cho kinh tế nước này thêm 10 tỷ đô la một năm, theo một số ước tính.

Tại Liên hiệp châu Âu từ một thời gian qua đã có phong trào ‘Buy European’ để hỗ trợ doanh nghiệp vừa và nhỏ nhưng không phải là chính sách của khối EU.

Bản thân ý tưởng áp thuế quan cao vào hàng nhập khẩu của Tổng thống Donald Trump là để bảo hộ mậu dịch với doanh nghiệp Mỹ. Phong trào MAGA của ông còn có hàm ý về thương mại là ưu tiên hàng hóa làm tại Mỹ (America First).

Dù hiện nay Anh không ủng hộ chủ nghĩa dân tộc và bảo hộ mậu dịch, chính phủ có thể xem xét cách trợ giúp công ty Anh khi hàng hóa của họ gặp khó khăn.

Dù Hoa Kỳ chỉ mới áp 10% thuế quan lên hàng từ Anh và 25% lên xe hơi toàn cầu, gồm các loại xe sản xuất ở Anh, khi bán vào Hoa Kỳ, một cuộc thương chiến toàn cầu sẽ gây rủi ro cho kinh tế và doanh nghiệp Anh.

Hãng xe Jaguar ở Anh đã tạm dừng xuất khẩu sang Mỹ chờ xem các thỏa thuận tiếp theo có thay đổi được thuế 25% hay không.

Thay đổi quy định đấu thầu

Bộ trưởng Tài chính Anh, bà Rachel Reeves cho biết Bộ trưởng Văn phòng Nội các Pat McFadden “đã đưa ra các cải cách mới cho các quy tắc đấu thầu nhằm cho phép điều đó xảy ra”.

Bà Reeves nói thêm: “Chúng tôi muốn nhiều doanh nghiệp Anh hơn giành được hợp đồng, chúng tôi muốn nhiều doanh nghiệp nhỏ ở Anh hơn giành được hợp đồng.”

Trước khi có thương chiến do Tổng thống Trump tung ra chủ yếu nhắm vào các nước châu Á và EU hôm 02/04/2025, từ tháng 2, chính phủ đã đưa ra các quy định mới nhằm làm cho việc các công ty nhỏ và vừa của Anh tham gia đấu thầu hợp đồng chính phủ trở nên dễ dàng hơn, dựa trên luật đã được chính phủ của đảng Bảo thủ trước đó thông qua.

Theo tờ Daily Telegraph, chính phủ hiện hành sẽ đi xa hơn khi công bố chiến lược công nghiệp và xem xét chi tiêu công vào cuối năm nay.

Các dự án cơ sở hạ tầng công cộng lớn – như giao thông, năng lượng gió trên biển và quốc phòng – sẽ được yêu cầu “Mua hàng Anh” (Buy British), theo báo này.

Các nhà kinh tế cảnh báo về nguy cơ đổ vỡ của hệ thống mậu dịch tự do toàn cầu, đem trở lại viễn cảnh chủ nghĩa dân tộc ích kỷ trong thương mại.

Hồi thập niên 1930s, các chính sách tiền tệ sai lầm và chủ nghĩa bảo hộ mậu dịch đã đem lại cuộc Đại Khủng hoảng (1927-1933), gián tiếp chia thế giới thành các khối chính trị-quân sự đối đầu và làm nổ ra Chiến tranh Thế giới lần 2.