Chính phủ Wales lên kế hoạch dạy học sinh ‘nói thạo tiếng Welsh’ năm 16 tuổi

Kế hoạch tăng số học sinh sử dụng thành thạo tiếng mẹ đẻ là Welsh ở xứ Wales khi hết cấp trung học đang bị phê phán là “thiếu chi tiết”.

Luật mới về ngôn ngữ và giáo dục bằng tiếng Welsh, một trong bốn thứ tiếng bản địa ở Vương quốc Anh, sẽ được Nghị viện Wales thảo luận vào tuần này.

Chính phủ cam kết sẽ giải trình và bổ sung các chi tiết về việc thực hiện chương trình dạy tiếng bản địa này.

Hôm 10/01, các báo ở Wales nói Luật ‘Welsh Language and Education Bill’ đặt tham vọng hơi cao so với tình hình thực tế.

Luật muốn đạt mục tiêu để mọi trẻ em 16 tuổi khi tốt nghiệp trung học ở Wales vào năm 2050 phải có kỹ năng “nói tiếng Welsh một cách tự tin”.

Vấn đề từ lâu nay là Wales tuy có tiếng bản địa nhưng tiếng Anh (English) đã quá phổ biến.

Đài BBC, chương trình song ngữ (Anh và Welsh) đóng vai trò quan trọng trong việc chuyển tải các bản tin bằng tiếng Welsh đến dân chúng ở nước thành viên Liên hiệp Vương quốc Anh.

Nhưng số thanh thiếu niên nói thạo tiếng Welsh giảm đi và một số đông khán thính giả của BBC Cymru (Wales) là người cao niên ở nông thôn, vùng núi.

Theo một thống kê của chính phủ vào tháng 9/2023, có 29,2% dân số xứ Wales trên 3 tuổi “nói được tiếng Welsh”, đạt con số 891.800 người.

Từ mấy năm qua con số này không thay đổi nhiều nhưng chính phủ Wales muốn đạt 1 triệu người nói tiếng bản địa vào năm 2050.

Bốn ngôn ngữ bản địa của đảo Anh và Ireland

Vương quốc Anh là quốc gia đa dân tộc và đa văn hóa với bốn ngôn ngữ bản địa (primary native languages) được dạy ở trường học.

Đó là Welsh (ở Wales), Scottish Gaelic (ở Scotland), và Irish (ở Bắc Ireland), bên cạnh tiếng Anh (English) phổ biến ở cả bốn xứ sở và là tiếng duy nhất dạy và học toàn bộ ở xứ Anh (England).

Wales, công quốc cổ xưa bị nhập vào liên minh chính quyền với England từ năm 1284, đã bị văn hóa, ngôn ngữ của người Anh lấn át.

Ngày nay, ví dụ một trường tiểu học ở Swansee, Wales chỉ còn có 10% giờ học tiếng Welsh.

Ngoài các ngôn ngữ bản địa nói trên, ba ngoại ngữ chính được trường học ở Anh chọn dạy cho học sinh là tiếng Pháp, Đức và Tây Ban Nha.

Với các cộng đồng nhập cư mới thì dù chính phủ hỗ trợ các phụ huynh cho con của họ học thêm tiếng của cha mẹ các em nhưng tiêu chuẩn thi GCSE (tốt nghiệp trung học) bằng các tiếng đó không đồng đều.

Ví dụ, học sinh song ngữ ở Anh có thể thi GCSE bằng tiếng Ả rập, Ba Lan, Trung Quốc và Hindi…, với sự hỗ trợ và chứng chỉ từ Bộ giáo dục, nhưng không có kỳ thi đó bằng tiếng Việt hay các ngôn ngữ ít người dùng hơn.

Xem thêm bài của Anh Bùi về nỗ lực dạy tiếng Anh ở Scotland: https://vietnewsuk.com/tieng-viet-mon-qua-tron-doi/