Nhìn từ Anh về Việt Nam: Trồng rừng và chuyện biến đổi khí hậu

Rừng Việt Nam – ảnh chỉ có tính minh họa

Amy Chapman viết từ phía Bắc nước Anh:

Hôm qua, tôi đã đi bộ 25 km trên cung đường Hadrian Wall. Cung đường này nằm dọc theo bức tường Hadrian, được xây dựng bởi người La Mã từ năm 122 sau Công Nguyên.

Trên đường đi, gió thổi lồng lộng, để lại đất đai khô cằn do thiếu nước. Chồng tôi, luật sư Philip, người đam mê lịch sử, luôn than phiền rằng với diện tích rộng lớn như vậy mà không thể trồng cây gì. Thực ra đây là nơi phân chia tỉnh Britannia của Đế chế La Mã và các bộ tộc Scots thời xưa nên là chỗ giao tranh, sỏi đá nhiều, ít cây cối.

Điều này khiến tôi liên tưởng đến việc trồng rừng ở quê nhà, nơi mà việc rừng bị con người phá đã xảy ra ra từ thời chiến tranh. Trong những năm chiến tranh tại dãy Trường Sơn, bao gồm các tỉnh miền Trung, đất đai đã bị chịu ảnh hưởng bởi bom dẫn đến việc cháy rất nhiều rừng. Tỉnh Hà Giang cũng ghi nhận hàng trăm hecta rừng bị thiệt hại trong cuộc chiến tranh biên giới phía Bắc năm 1979. Trong một lần thăm Vị Xuyên, chúng tôi được nghe kể rằng trong chiến tranh, bên Trung Quốc đã bắn sang hàng trăm, hàng ngàn quả pháo mỗi ngày, khiến cây cối cháy trụi và đá cũng trở thành vôi.

Những năm gần đây, ngành lâm nghiệp đang trồng lại rừng, vì vậy nhìn cao điểm 468 giờ đây đã khác rất nhiều trong thời bình.

Chắc hẳn các bạn còn nhớ những bài học thơ từ thuở nhỏ: “Nước ta rừng vàng biển bạc.” Rừng cũng là nguồn cảm hứng cho thơ ca. Những bài hát như “Trường Sơn Đông, Trường Sơn Tây,” phổ thơ của Phạm Tiến Duật, hay bài “Lá Đỏ” đều khắc họa một cách thơ mộng về rừng. Khi nghe những giai điệu ấy, chắc hẳn nhiều người vẫn nhớ về quá khứ oanh liệt.

Có những bài viết đã đăng trên báo Việt Nam về một người phụ nữ yêu rừng mà tôi rất khâm phục, đó là Nguyễn Thị Thu Hằng, có biệt danh là “Nữ chúa Đỉnh Năm Nọc.”

Chuyện về chị trồng rừng ở Cam Lâm, Khánh Hòa thật cảm động. Chị cho biết rằng tình yêu với rừng đã bắt đầu từ thuở bé. Khi có người bạn thân làm ngành lâm nghiệp rủ trồng rừng, chị đã say mê khi chứng kiến những vạt rừng đầu tiên lên xanh tươi.

Chị chia sẻ rằng chỉ những người làm vườn, trồng cây và chăm sóc hoa mới thực sự hiểu được tình yêu với cây cỏ. Chúng ta nuôi dưỡng cây, hồi hộp chờ đợi chúng bén rễ, ra lá, ra cành, và cuối cùng là nở hoa.

Vợ chồng chị đã gom góp tiền để mua đất trồng rừng. Trong những năm vừa qua, sự thay đổi khí hậu đã khiến hậu quả của bão lụt, lũ quét càng khiến chị thêm quyết tâm hơn trong việc trồng rừng.

Sắp tới, chị dự định trồng thêm hàng trăm hecta rừng. Tôi muốn ưu tiên cho dự án giai đoạn 2025-2029, sẽ mua cây giống từ quê Nghệ An, và ở Anh, với sự giúp đỡ và lan tỏa của Hội Người Việt Miền Bắc và bà con quê Nghệ An, chúng tôi sẽ mua cây từ các vườn ươm địa phương giúp cho dự án của chị Hằng. Huyện Yên Thành, Nghệ An hiện có nhiều vườn ươm với nhiều loại cây như keo, lim, lát, với giá cả phải chăng và tỷ lệ sống cao, nên chúng tôi sẽ ưu tiên mua cây từ các vườn ươm ở đây.

Quay lại với việc trồng rừng tại Anh Quốc. Nước Anh khuyến khích nông dân trồng rừng. Nếu nông dân dành 15% diện tích đất để trồng rừng nhằm tăng diện tích xanh, họ sẽ được giảm hoặc miễn thuế đến 100%. Đó cũng là một kinh nghiệm đáng để chia sẻ với Việt Nam và các nước muốn phủ xanh đồi trọc.