Trump và Putin nói chuyện về Ukraine khiến châu Âu sợ bị loại ra ngoài
Các cường quốc châu Âu, bao gồm Anh, Pháp và Đức, đã tuyên bố rằng họ phải tham gia vào mọi cuộc đàm phán trong tương lai về số phận của Ukraine.
Không chỉ nhấn mạnh rằng chỉ một thỏa thuận công bằng kèm theo các bảo đảm an ninh mới có thể đảm bảo hòa bình lâu dài, các nước nói trên đưa ra phát biểu chung ngày 13/02/2025, sau khi hai tổng thống Hoa Kỳ và Liên bang Nga có cuộc điện đàm dài hôm 12/02 để bàn về Ukraine.
EU và Anh lo sợ không có quyền quyết định chung với Mỹ và Nga về tương lai thỏa ước hòa bình cho Ukraine, một vấn đề an ninh rất lớn cho toàn châu Âu.
Tự đang tin trên mạng xã hội Truth Social, Tổng thống Donald Trump không chỉ nói ông đã có cuộc điện đàm với Tổng thống Nga Vladimir Putin mà còn cho biết họ sẽ “sớm gặp nhau, có thể là ở Ả Rập Saudi”.
Ngay sau đó, trong ngày thứ Tư 12/02, Phủ Tổng thống Ukraine cho biết Tổng thống Trump cũng trao đổi với Tổng thống Volodymyr Zelenski “một tiếng đồng hồ” về tình hình chiến sự và kế hoạch của Mỹ nhằm chấm dứt cuộc chiến.
Gần như 100% đây sẽ là cuộc “đổi đất lấy hòa bình” được nói tới từ hơn 1 năm nay.
Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Pete Hegseth cho biết “việc Ukraine khôi phục biên giới trước 2014” (khi Nga chiếm bán đảo Crimea và bắt đầu tấn công vùng Donbas của Ukraine), là “không thực tiễn”.
Điều này gợi ra khả năng Nga sẽ giữ khá nhiều các vùng phía Đông và Nam của Ukraine mà họ chiếm được từ sau cuộc xâm lăng tháng 2/2022.
Nhưng ông Trump cũng vừa nói “một số đất đai (some of that land) sẽ trở về với Ukraine”.
Hoa Kỳ “phủ bóng” lên Hội nghị An ninh Munich
Phát biểu tại Brussels hôm 12/02, trước khi tới Munich, Đức để dự Hội nghị An ninh quan trọng vào thứ Sáu tuần này, ông Pete Hegseth, Bộ trưởng quốc phòng Mỹ, như “đã hắt nước lạnh vào nhiều người ở Ukraine, dập tắt nhiều hy vọng của họ về một tương lai an toàn, thoát khỏi mối đe dọa của các cuộc xâm lược tiếp theo từ Nga”, theo đài BBC.
Quan điểm cứng rắn của Mỹ là yêu cầu Ukraine chịu mất lãnh thổ và buộc châu Âu hãy đóng vai trò gánh vác chi phí an ninh tương lai cho Ukraine, với khuyến nghị các nước này tăng chi tiêu quốc phòng lên 5% GDP.
Không chỉ vậy, ông Hegseth bác bỏ nhiều yêu sách cho tới nay của Kyiv khiến bình luận gia của BBC News, Frank Garner nói đây là diễn ngôn mới, ‘ba Không’ với Ukraine.
Đó là sẽ “Không có quân đội Mỹ cho Ukraine trong bất kỳ thỏa thuận an ninh nào trong tương lai. Không có khả năng Ukraine gia nhập NATO. Không có phương án khả dĩ nào để phục hồi biên giới Ukraine trước năm 2014, khi Nga chiếm đóng và sáp nhập Crimea và hỗ trợ các lực lượng phiến quân thân Nga ở Donbas.”
Đài SkyNews ở Anh cho rằng “Ukraine không còn ngồi ở ghế lái xe” trong vấn đề tương lai nước họ vì Hoa Kỳ và Nga đã tự quyết định.
Phó Tổng thống Mỹ JD Vance sẽ đại diện cho tân chính quyền Trump ở Hội nghị Munich với nghị trình chủ yếu bàn về Ukraine. Quan điểm của Mỹ là giúp gìn giữ “Ukraine có chủ quyền và thịnh vượng” chứ không nhắc gì đến “toàn vẹn lãnh thổ”.
Tuy thế, trang Geopolitical Futures ở Mỹ hôm 13/02 cho rằng trên thực tế kế hoạch bành trướng của Nga “đã thất bại và Moscow phải chịu chọn cách đàm phán với Hoa Kỳ” nhằm giành lại chút vai vế cường quốc toàn cầu. Trang này cho rằng tình hình Nga “sẽ có thể bất ổn” nếu ông Putin không chuyển hướng được mũi nhọn vào cải tổ kinh tế bị thiệt hại nghiêm trọng ba năm qua.
Geopolitical Futures cũng nói Hoa Kỳ thời Trump nay đang hoạch định lại địa chính trị châu Âu “hậu chiến tranh ở Ukraine” và quan đó hoạch định lại bàn cờ chính trị thế giới, theo cách nhìn “cơ hội chủ nghĩa và linh hoạt” (opportunistic and flexible).
Nhìn chung, nhiều tờ báo cho rằng với Nga bị suy yếu, Trung Quốc sẽ mất luôn vai trò tưởng sẽ có được trong “đàm phán hòa bình về Ukraine” qua các sáng kiến nước đôi vì Hoa Kỳ nay là bên chia bài.
Các tin tức cho hay chính quyền của ông Zelensky sẵn sàng đàm phán với Hoa Kỳ, thậm chí mở cửa cho Mỹ vào khai thác các nguồn khoáng sản hàng tỷ USD để “đổi lấy an ninh”.
Trả lời báo The Guardian ông Zelensky nói “mọi đảm bảo an ninh từ châu Âu sẽ không có ý nghĩa gì nếu thiếu người Mỹ”.
