Anh-EU sắp đạt thỏa thuận về quyền di chuyển của người trẻ 18-30 tuổi?
Tuần qua, các lãnh đạo Anh đã tỏ ra sẵn sàng ký với Liên minh châu Âu (EU) một thỏa thuận mở lối cho giới trẻ từ hai bên được hưởng quyền đi lại, học hành và làm việc.
Trước đó, EU đã đề xuất một chương trình ‘di chuyển thanh niên’ (youth mobility) cho phép người trẻ ở độ tuổi 18 đến 30 sang làm việc hoặc học tập trong tối đa bốn năm tại Anh và sẽ đối ứng như vậy với giới trẻ Anh vào tháng 4 năm 2024, nhưng đã bị Đảng Lao động và Đảng Bảo thủ từ chối.
Lãnh đạo Anh luôn lo ngại bị cho là “mở cửa sau” để làm mềm đi thỏa thuận Brexit vốn cấm công dân hai bên Anh và EU đi lại tự do, cư trú và làm việc trên lãnh thổ của nhau từ tháng 1/2020.
Sau một năm thảo luận, các tín hiệu từ chính phủ Anh cho thấy có khả năng London sẽ sớm đồng ý về kế hoạch di chuyển của thanh niên với thời hạn 1 năm, và có khả năng gia hạn thêm 1-2 năm cho thanh niên EU. Đổi lại, thanh niên Anh được hưởng quyền tương tự khi sang học và kiếm việc ở EU.
Nhưng kể cả Anh muốn ký kết thì điều cốt yếu là các nước thành viên chủ chốt của EU như Pháp, Đức, Tây Ban Nha, Ý, Bỉ và Hà Lan phải đồng ý về chương trình này.
Trong nội bộ Anh hiện có một số lãnh đạo như Bộ trưởng Nội vụ Yvonne Cooper được cho là muốn hai bên áp dụng quy chế “một vào một ra”.
Nếu được thực hiện, Anh và EU sẽ kiểm soát kỹ thống kê về số người trẻ từ Anh sang EU học tập, làm việc và lấy con số đó làm định mức để nhận người trẻ từ EU mỗi năm.
Ví dụ có 1 triệu thanh niên Anh sang EU làm việc vào năm X thì Anh sẽ chỉ cấp đúng 1 triệu visa cho người trẻ từ EU vào năm đó mà thôi. Hiện chưa rõ EU có chấp nhận phương án này hay không.
Trang của Ủy ban châu Âu nói họ luôn ủng hộ quyền được di chuyển, học tập và làm việc của thanh niên Anh mà hiện con số là 10 triệu người ở độ tuổi 18-30.
Trên thực tế, Vương quốc Anh đã tham gia vào một chương trình di chuyển thanh niên, cho phép người từ 12 quốc gia không thuộc EU làm việc tại nước này trong thời gian từ hai đến ba năm. Dữ liệu của Bộ Nội vụ Anh nói có 23.000 thanh niên đã đến Vương quốc Anh theo chương trình này vào năm 2023, gồm gần 10 nghìn đến từ Úc.
Hiện nay, sinh viên Anh chỉ có thể du học ở EU theo các quy định áp dụng chung cho sinh viên các nước ngoài EU như Trung Quốc, Việt Nam, Ấn Độ. Điều này có nghĩa là họ phải xin visa từng năm học.
Mọi công dân Anh muốn làm việc ở EU đều phải xin giấy phép lao động và qua các vòng phỏng vấn như những công dân các nước ngoài EU.
Về quyền đi du lịch, người mang hộ chiếu Anh có thể thăm các nước EU trong vòng 90 ngày.
