Vì sao Anh muốn kiểm soát chặt hơn visa sinh viên du học?
Thảo luận trực tuyến của Viet News UK ngày 12/05 với Diana Tuyến Nguyễn, Trần Minh Hải và Nguyễn Giang (xem bản lưu ở đây).
Một trong những điểm được truyền thông bàn thảo nhiều là chính sách visa và di trú chính phủ Anh đề xuất nhằm cắt thời hạn ở lại làm việc, tìm việc sau tốt nghiệp của sinh viên nước ngoài từ 2 năm xuống 18 tháng.
Trên thực tế, một số tờ báo Anh so sánh việc giảm thời gian 2 năm xuống 18 tháng với các nước nói tiếng Anh khác, và cho đó là bình thường.
Hiện Úc cũng chỉ cho sinh viên tốt nghiệp khóa học ở lại tìm việc, làm việc trong 18 tháng với thị thực tương tự ‘graduate visa’ ở Anh.
Tại Mỹ hiện có hai mức ‘graduate visa’ được gọi là ‘Optional Practical Training’ với thời gian tới 3 năm cho các môn khoa học tự nhiên (STEM) và 1 năm cho nhóm ‘non-STEM’. Canada thì vẫn giữ thời hạn cho ‘visa tốt nghiệp’ tới 3 năm.
Vì sao Anh rà soát chặt visa sinh viên và graduate visa?
Dự kiến đề xuất của Anh tuy thế còn phải được đưa vào Luật Ngân sách mùa thu năm nay và sau đó cần được thông qua để có hiệu lực.
Có ba lý do khiến chính phủ siết chặt kiểm soát khối người nhập cư bằng visa sinh viên.
Một là mong muốn nhằm cắt giảm số nhập cư ròng. Hai là chống việc “ghi danh học một đằng, làm một nẻo”, đi làm chui và không đúng ngành nghề. Ba là việc không ít cựu sinh viên ‘lạm dụng’ quyền đã có mặt tại Anh để xin tỵ nạn dù ở nơi xuất xứ không bị đàn áp, theo cái nhìn của Anh quốc.
Sách Trắng do Bộ Nội vụ Anh công bố hôm 12/05/2025 (https://assets.publishing.service.gov.uk/media/6821f334ced319d02c906103/restoring-control-over-the-immigration-system-web-optimised.pdf) cho biết về số nhập cư ròng trong sinh viên sang Anh du học bằng visa tăng lên những năm qua.
Đây là con số chính phủ muốn cắt giảm.
Bộ này cũng đánh giá chưa tới 1/3 số sinh viên nước ngoài sau tốt nghiệp ở Anh làm việc trong các nghề mà họ học. Điều này dẫn tới hiện tượng họ không đóng góp trí tuệ, kiến thức thu nạp được vào xã hội.
Ngoài ra, một số đại học bị cho là đã tuyển sinh quá dễ dãi và trở thành “lối vào Anh” cho những người không thực sự muốn sang Anh học tập.
Nhưng vấn đề mới có, nghiêm trọng hơn là các vụ việc “lạm dụng” khi sinh viên hết hạn visa ở Anh xoay sang chọn “con đường ở lại” bằng đơn xin tỵ nạn, khi mà “tình hình ở nước họ không đổi”.
Quy chế tỵ nạn công nhận quyền được “bảo vệ nhân đạo” ở Anh từ chính phủ khi người nộp đơn chứng minh được rằng ở nước xuất xứ cá nhân họ bị đe dọa, đàn áp, phân biệt đối xử vì lý do chính trị, tôn giáo hoặc bị xã hội đen đe dọa tính mạng.
Ngoài ra, hiện nay Công ước Nhân quyền châu Âu (ECHR) mà Anh vẫn là quốc gia thành viên sau Brexit cấm trục xuất các cá nhân về nơi họ có thể bị tra tấn, đối xử tệ, hạ nhục.
Bộ Nội vụ nói trong giai đoạn 06/2023-06/2025, tới 30% đơn xin tỵ nạn đến từ những người đã vào Anh bằng thị thực hợp pháp, và trong số đó, gần một nửa (47%) là sinh viên “sắp hết hạn visa”.
Nhìn chung, con số sinh viên vào Anh ròng (so với con số đi ra) tăng lên tới 262 nghìn trong giai đoạn nói trên, đóng góp nhiều vào số 1,2 triệu người di cư tới Anh.
Chính sách mới do Thủ tướng Keir Starmer công bố hôm 12/05 có mục tiêu “tăng cường kiểm soát biên giới” và cắt giảm con số di cư tới Anh, gồm cả những người vượt biên vào và cả dòng người vào bằng visa.
Một số vấn đề trên đã được nêu ra trong thảo luận trực tuyến của Viet News UK ngày 12/05. Các bạn có thể xem bản video lưu tại kênh YouTube ở đây.
